Πατριαρχική Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης - Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα: «Κρήτες Λόγιοι (16ος-19ος αι.)»
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
Η Πατριαρχική Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης έχει την τιμή να σας προσκαλέσει στο Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα: «Κρήτες Λόγιοι (16ος-19ος αι.)». Το Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στις 6-8 Νοεμβρίου 2025 στην Αίθουσα Εκδηλώσεων της Πατριαρχικής Ακαδημίας, Αλκιβιάδου 10, Ηράκλειο 71307. Η παρουσία σας θα μας χαροποιήσει ιδιαίτερα.
Ο Πρόεδρος του Ακαδημαϊκού Συμβουλίου
Μιχαήλ Στρουμπάκης
Αναπληρωτής Καθηγητής ΠΑΕΑΚ
Πρόγραμμα Επιστημονικού Συνεδρίου:
Κρήτες Λόγιοι (16ος-19ος αι.)
6-8 Νοεμβρίου 2025
Αίθουσα Εκδηλώσεων της Πατριαρχικής Ακαδημίας
Αλκιβιάδου 10, Ηράκλειο 71307
Ηράκλειο 2025
Πέμπτη 6.11.2025
8.30-9.00 Προσέλευση-εγγραφή
9.00-9.30 Χαιρετισμοί
|
Α΄ Συνεδρία: 9.30-10.45. Πρόεδρος: Αθανάσιος Γλάρος, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ |
|
|
9.30-9.50: |
Παναγιώτης Τζουμέρκας, Αν. Καθηγητής Τμ. Κοινωνικής Θεολογίας & Χριστιανικού Πολιτισμού Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ: Ο Αγκαραθίτης Πατριάρχης Αλεξανδρείας Σίλβεστρος (1569-1590) και η συμβολή του στη διευθέτηση εκκλησιαστικών ζητημάτων του Οικουμενικού Πατριαρχείου και γενικότερα. |
|
9.50-10.10: |
Κωνσταντίνος Τσικνάκης, Ιστορικός, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών: Ο Μάξιμος Μαργούνιος στην Κρήτη τα χρόνια 1586-1587. |
|
10.10-10.30 |
Σεβ. Μητρ. Σελευκείας κ. Θεόδωρος Μεϊμάρης, Καθηγητής Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Νεότερου και Σύγχρονου Ελληνισμού της ΠΑΕΑΚ: Ὁ Κρής λόγιος Εὐμένιος Ξηρουδάκης ὡς φοιτητής εἰς τήν Θεολογικήν Σχολήν τῆς Χάλκης: ἀνέκδοτα αὐτοβιογραφικά στοιχεῖα τῆς περιόδου 1850-1875. |
|
10.30-10.45 |
Συζήτηση. |
10.45-11.00: Διάλειμμα
|
Β΄ Συνεδρία: 11.00-12.15. Πρόεδρος: Κωνσταντίνος Τσικνάκης, Ιστορικός, ΕΙΕ |
|
|
11.00-11.20: |
Εμμανουήλ Ανδρουλιδάκης, Δρ Κλ. Φιλ., Μέλος ΕΔΙΠ ΠΑΕΑΚ: Διακειμενικές ειδυλλιακές απηχήσεις της αρχαιότητας στη «Βοσκοπούλα» του Ανωνύμου. |
|
11.20-11.40: |
Νικόλαος Τσιρέβελος, Μέλος ΕΔΙΠ του Τμ. Θεολογίας Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ: Το κηρυγματικό έργο του Αθανασίου Βαρούχα του Κρητός. Ομιλητική και επικοινωνιακή προσέγγιση. |
|
11.40-12.00: |
Θεοφ. Επίσκ. Επιδαύρου κ. Νικόδημος Φαρμάκης, Γενικός Διευθυντής της ΕΚΥΟ της Εκκλησίας της Ελλάδος: Ο πολυώνυμος Κ. Κριτοβουλίδης και ο πολυδιάστατος Βίος του. |
|
12.00-12.15: |
Συζήτηση. |
12.30-13.15: Κεντρική ομιλία & συζήτηση: Δημήτριος Σταματόπουλος, Καθηγητής του Τμ. Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας: Η Κρήτη ως Οθωμανική περιφέρεια: Διανοητικά δίκτυα και πνευματικές τάσεις στην ύστερη Οθωμανική Αυτοκρατορία.
***
|
Γ΄ Συνεδρία: 17.00-18.15. Πρόεδρος: Εμμανουήλ Δουνδουλάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΠΑΕΑΚ |
|
|
17.00-17.20: |
Εμμανουήλ Βαρβούνης, Καθηγητής Λαογραφίας Τμ. Ιστορίας και Εθνολογίας Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης: Αναπαραστάσεις του λαϊκού πολιτισμού της Κρήτης σε έργα της κρητικής λογοτεχνίας. |
|
17.20-17.40: |
Δημήτριος Σκρέκας, Επίκουρος Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας, Τμ. Φιλολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης: Ο ιερέας Ιωάννης Μορεζήνος και το υμνογραφικό του έργο. |
|
17.40-18.00: |
Πανοσιολ. Δημήτριος Στρατής, Αναπληρωτής Καθηγητής Πατρολογίας της ΠΑΕΑΚ: Ο Μελέτιος Συρίγος και το υμνο-αγιολογικό του έργο. |
|
18.00-18.15: |
Συζήτηση. |
|
Δ΄ Συνεδρία: 18.30-20.05. Πρόεδρος: Δημήτριος Σκρέκας, Επίκουρος Καθηγητής Παν. Κρήτης |
|
|
18.30-18.50: |
Μίνως Σκουντάκης, Δρ Βυζαντινής Φιλολογίας του Τμ. Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης: Η συμβολή των Κρητών αντιγραφέων στη διάδοση της ρητορικής θεωρίας (15ος-16ος αι.). |
|
18.50-19.10: |
Ελένη Βολονάκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αρχ. Ελλ. Φιλολογίας, Τμ. Φιλολογίας Πανεπιστημίου Πελοποννήσου: Γεράσιμος Βλάχος, Περί ρητορικής δυνάμεως: Το επιδεικτικόν γένος. |
|
19.10-19.30: |
Γεώργιος Τσερεβελάκης, Δρ Νεοελλ. Φιλολογίας, Διδάσκων ΠΑΕΑΚ: Ο Κρητικός λόγιος Ζαχαρίας Σκορδύλης και η φιλολογική του δραστηριότητα. |
|
19.30-19.50: |
Ιωάννης Τσερεβελάκης, Φιλόλογος, Θεολόγος, Πρωτοψάλτης, Άρχων Πρωτονοτάριος της ΜτΧΕ: Ο Γεώργιος Καλύβας και το ανέκδοτο έργο του στο χειρόγραφο Vindobonensis. theol. gr. 227. |
|
19.50-20:05 |
Συζήτηση. |
20.15-20.45: Μουσική Εκδήλωση:
Μουσικό Σύνολο «Γέφυρες» του Μουσικού Σχολείου Ηρακλείου.
Υπεύθυνη: η Εκπαιδευτικός του Μουσικού Σχολείου κυρία Ευαγγελία Κουτσογιαννάκη.
Λήξη 1ης Ημέρας του Συνεδρίου
Παρασκευή 7.11.2025
|
Ε΄ Συνεδρία: 9.00-10.15. Πρόεδρος: Μιχαήλ Στρουμπάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΠΑΕΑΚ |
|
|
9.00-9.20: |
Σάββας Πραστίτης, Υποψ. Δρ Ιστορικής Μουσικολογίας, Τμ. Κοινωνικής Θεολογίας & Χριστιανικού Πολιτισμού Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ: «Κρήτες εν Κύπρῳ…». Η παρουσία Κρητών σε μουσικά χειρόγραφα στην Κύπρο. |
|
9.20-9.40: |
Ιωάννης Λιάκος, Αναπληρωτής Καθηγητής Εκκλησιαστικής Μουσικής και Ψαλτικής Τέχνης, Τμ. Κοινωνικής Θεολογίας & Χριστιανικού Πολιτισμού Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ: Ανέκδοτη εργογραφία Γεωργίου του Κρητός. |
|
9.40-10.00 |
Εμμανουήλ Ξυνάδας, Επίκουρος Καθηγητής Χριστιανικού Πολιτισμού και Παράδοσης, Τμ. Κοινωνικής Θεολογίας & Χριστιανικού Πολιτισμού Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ: Κρήτες συνδρομητές σε μουσικές εκδόσεις του 19ου αιώνα. |
|
10.00-10.20 |
Ανδρέας Γιακουμάκης, Δρ Μουσικολογίας Ιονίου Πανεπιστημίου, Μέλος ΕΔΙΠ της ΠΑΕΑΚ: Παύλος Γ. Βλαστός, ο Ρεθύμνιος (1836-1926). Ένας διαφωτιστής του καιρού και του τόπου του. |
|
10.20-10.35 |
Συζήτηση. |
10.35-11.00: Διάλειμμα
|
Στ΄ Συνεδρία: 11.00-12.15. Πρόεδρος: Έλενα Γιαννακοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ |
|
|
11.00-11.20: |
Πανοσιολ. Συμεών Αυγουστάκης, Δρ Θεολογίας ΕΚΠΑ, Διδάσκων ΣΜΥΚ-ΡΕΣ: Ο Αρχ. Παρθένιος Κελαϊδής: η πνευματική και πολιτιστική του προσφορά. |
|
11.20-11.40: |
Πανοσιολ. Νήφων Βασιλάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Κανονικού Δικαίου της ΠΑΕΑΚ (υπό διορισμό): Άγιος Κύριλλος ο Λούκαρις. Κανονική και λειτουργική προσφορά στην Εκκλησία. |
|
11.40-12.00: |
Καραβασιλειάδης Ραφαήλ, Φιλόλογος, MS Βιβλικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ: Νικάνδρου Ζαννουβίου ‘Ιερά Κατήχησις’: θέσεις και άρσεις της βιβλικής θεολογίας του. |
|
12.00-12.15 |
Συζήτηση. |
12.15-13.15: Κεντρική ομιλία & συζήτηση: Απόστολος Κραλίδης, Καθηγητής Ιστορίας Θρησκειών & Πρόεδρος Τμ. Κοινωνικής Θεολογίας & Χριστιανικού Πολιτισμού Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ: Θρήνος και Μνήμη: Οι Κρήτες Λόγιοι απέναντι στην Οθωμανική Κατάκτηση (17ος–19ος αιώνας).
***
|
Ζ΄ Συνεδρία: 17.00-18.15. Πρόεδρος: Απόστολος Κραλίδης, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ |
|
|
17.00-17.20: |
Γεώργιος Βλαχάκης, Kαθηγητής ΣΑΕ/ΕΑΠ: Ο Διαφωτιστής Κήρυκος Χαιρέτης και η συμβολή του στον διάλογο Επιστήμης και Θρησκείας. |
|
17.20-17.40: |
Αθανάσιος Γλάρος, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ: Αναφορές Ελλήνων φιλοσόφων περί Θεού στον «Λόγον εἰς τὴν ἁγίαν καὶ ζωοποιὸν Τριάδα» του Μακαρίου Χριστιανοπούλου (Μαριδάκη). |
|
17.40-18.00: |
Νικόλαος Τζιράκης, Ομ. Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ: Ο εθνοϊερομάρτυρας Ιάκωβος Γ. Αρχατζικάκης περί της ηθικής των Ελλήνων φιλοσόφων και της χριστιανικής ηθικής με κύρια αναφορά στον Αριστοτέλη. |
|
18.00-18.15: |
Συζήτηση |
|
Η΄ Συνεδρία: 18.30-19.45. Πρόεδρος: Νικόλαος Τζιράκης, Ομ. Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ |
|
|
18.30-18.50: |
Ιωάννης Λίλης, Επίκουρος Καθηγητής Δογματικής και Συμβολικής Θεολογίας της ΠΑΕΑΚ: Θεολογική απάντηση του Πατριάρχου πρώην Ιεροσολύμων Νεκταρίου προς τον Γάλλο πάστορα Ιωάννη Κλώντ, στην 34η Επιστολή του. |
|
18.50-19.10: |
Έλενα Γιαννακοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κανονικού Δικαίου Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ: Πάσχα και Ιεροί Κανόνες: Η κανονική επιχειρηματολογία του Πατριάρχου Αλεξανδρείας Μελετίου Πηγά, Κρητικού λογίου του 16ου αιώνα. |
|
19.10-19.30: |
Εμμανουήλ Πατεδάκης, Επίκουρος Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας Τμ. Φιλολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης: Η λογιοσύνη στη Μονή Βροντησίου. |
|
19.30-19.45: |
Συζήτηση. |
20.00-20.30: Εμμανουήλ Ανδρουλιδάκης, Ιωάννης Τσερεβελάκης: Παρουσίαση εκδοτικής δραστηριότητας της Πατριαρχικής Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Κρήτης.
20.30-21.00: Μουσική εκδήλωση
Βυζαντινή Ορχήστρα Κρήτης με τη συνέργεια ψαλτικού Χορού. Διδασκαλία-Διεύθυνση: Ανδρέας Γιακουμάκης, Δρ Μουσικολογίας Ιονίου Πανεπιστημίου, Μέλος ΕΔΙΠ της ΠΑΕΑΚ, Άρχων Μαΐστωρ ΜτΧΕ
Λήξη 2ης Ημέρας του Συνεδρίου
Σάββατο 8.11.2025
7.00-10.00, Ι. Ν. Αγίας Σκέπης (εντός του Περιβόλου της ΠΑΕΑΚ). Θεία Λειτουργία.
|
Θ΄ Συνεδρία: 11.00-12.15. Πρόεδρος: Σεβ. Μητρ. Κρήνης κ. Κύριλλος Κατερέλος, αφυπηρετήσας Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ |
|
|
11.00-11.20: |
Λάμπρος Πατσαβέλας, Επίκουρος Καθηγητής, Τμ. Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ: Σχόλιο στο έργο του Γερασίμου Βλάχου του Κρητός «Περί της του Μωάμεθ θρησκείας και κατά Τούρκων». |
|
11.20-11.40: |
Ειρήνη Χριστινάκη, Καθηγήτρια Κανονικού Δικαίου, Τμ. Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ: Η «Επιτομή της Ιεροκοσμικής Ιστορίας» του Νεκταρίου Ιεροσολύμων και το περί δικαίου ερώτημα. |
|
11.40-12.00: |
Πανοσιολ. Μ. Εκκλησιάρχης Αέτιος Νικηφόρος, Δρ Κανονικού Δικαίου Πανεπιστημίου Cardiff: Ευάγγελος Γ. Νικολαΐδης: Ένας λησμονημένος Υφηγητής του Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών εκ Βιάννου Κρήτης (1873-1906). |
|
12.00-12.15 |
Συζήτηση. |
|
Ι΄ Συνεδρία: 12.30-13.15. Πρόεδρος: Ειρήνη Χριστινάκη, Καθηγήτρια Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ |
|
|
12.30-12.50 |
Ανδρουτσόπουλος Γεώργιος, Αναπληρωτής Καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ: Το Σιναϊτικό ζήτημα επί Μελετίου Πηγά. |
|
12.50-13.10 |
Σεβ. Μητροπολίτης Κρήνης κ. Κύριλλος Κατερέλος, Αφυπηρετήσας Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ: Η περί Αγίας Τριάδος αντιρρητική Θεολογία του Μελετίου Συρίγου έναντι της Λουκαρείου Ομολογίας και των καλβινικών θέσεων. |
|
13.10-13.30 |
Συζήτηση. |
Λήξη της 3ης Ημέρας του Συνεδρίου-Συμπεράσματα







